Bez czarny to krzew zawierający bogactwo cennych składników. Kwiaty i owoce czarnego bzu są szeroko wykorzystywane w kosmetyce i ziołolecznictwie, zarówno w leczeniu objawów, jak i w profilaktyce. Z liści oraz pędów, ze względu na ich zapach, sporządzić można preparaty odstraszające gryzonie.
Bez czarny - wygląd, pochodzenie, występowanie
Bez czarny jest krzewem dorastającym do 8 metrów wysokości, o luźnym pokroju, silnie rozrośniętym wszerz. Ma charakterystyczne duże, pierzaste liście. Kwiaty o intensywnym zapachu zebrane w płaskie baldachogrona są barwy białej lub kremowej, kwitną od maja do czerwca. Owocami są czarnofioletowe, lśniące jagody zebrane w grona. Bez czarny znany był już w starożytności w krajach azjatyckich i afrykańskich. Obecnie jest krzewem bardzo rozpowszechnionym, spotkać go można praktycznie wszędzie: w lasach, parkach, przy drogach.
Właściwości i zastosowanie kwiatów bzu czarnego
Kwiaty bzu czarnego zawierają liczne kwasy organiczne, sole mineralne, flawonoidy, garbniki i olejki eteryczne. Tak bogate źródło składników jest szeroko wykorzystywane w ziołolecznictwie. Są niezastąpionym środkiem w stanach przeziębienia, gdzie ich silnie napotne właściwości wykazują się działaniem przeciwgorączkowym i oczyszczającym organizm. Mają również działanie moczopędne, z tego względu poleca się ich stosowanie osobom z chorobami nerek i pęcherza. Kwiaty czarnego bzu wykazują działanie przeciwzapalne, co wykorzystuje się do różnego rodzaju okładów i płukanek. Zmniejszają obrzęki przy dolegliwościach oczu, ułatwiają gojenie się ran i czyraków, łagodzą problemy skóry trądzikowej.
Właściwości owoców bzu czarnego i ich zastosowanie
Owoce bzu czarnego są bogatym źródłem witamin, przede wszystkim takich jak C i A, licznych mikro- i makroelementów, pektyn i garbników. Sprawdzają się w stanach przeziębieniowych, grypowych i grypopodobnych. Ich zastosowanie łagodzi objawy oraz znacznie skraca czas trwania choroby. Owoce bzu mają również działanie przeciwbólowe, pomocne w leczeniu bólu m.in. w przypadku rwy kulszowej czy migreny. Ponadto wykazują właściwości oczyszczające, wspomagające i przyspieszające przemianę materii, polepszają pracę nerek i układu trawiennego. Mają działanie przeciwcukrzycowe, obniżając poziom cukru w organizmie. Ze względu na dużą ilość witaminy A, są stosowane w profilaktyce nowotworowej.
Owoce bzu czarnego zajmują również ważne miejsce w kosmetyce. Dzięki dużej zawartości antycyjanów oraz witamin, wykazują silne właściwości antyoksydacyjne, co zapobiega przedwczesnemu procesowi starzenia się skóry. Rozjaśniają przebarwienia i poprawiają jej koloryt.
Kwiaty i owoce bzu czarnego - zbiory i wykorzystanie
Kwiaty bzu czarnego, całe baldachogrona, powinny być zbierane dobrze rozwinięte, ale nieosypujące się, przy słonecznej pogodzie. Owoce, również ścinane w postaci całych baldachów, można zbierać dopiero wówczas, gdy wszystkie jagody są już w pełni dojrzałe, nie może być w nich owoców zielonych. Okresem zbierania kwiatów będzie zazwyczaj przełom maja i czerwca, a owoców - sierpnia i września. Zarówno kwiaty, jak i owoce mogą zostać w postaci suszu - należy pamiętać, aby suszyć je stopniowo. Przy przetwarzaniu owoców, ze względu na obecność w nich związku trującego - sambunigryny - należy koniecznie poddać je obróbce termicznej. Przyrządzać z nich można soki, nalewki, konfitury i galaretki oraz ziołowe herbatki. Mogą być również użyte do bawienia win gronowych i nadania im specyficznego, muszkatołowego smaku. Zakazane natomiast jest wytwarzanie z nich wódek i win, ponieważ podczas procesu fermentacji mogą powstać związki toksyczne alkoholi, powodujące takie dolegliwości jak omdlenia czy wymioty. Ze świeżych kwiatów bzu sporządza się zazwyczaj syropy i soki.
0 Komentarze