Nie jest prawdą, że woda oczyści się sama. Gromadzenie i oczyszczanie ścieków komunalnych ma na celu usunięcie substancji organicznych, substancji chemicznych, zanieczyszczeń fizycznych i biologicznych, przyczyniając się do ochrony zdrowia ludzi i stanu środowiska. Dość powiedzieć, że zanieczyszczenia uwolnione do cieków wodnych, powodują nadmierny rozwój glonów, czyniąc rzeki wrogim środowiskiem dla ryb i bezkręgowców, a w dalszej konsekwencji, dla człowieka. W jakim stopniu proces oczyszczania ścieków wpływa na stan wód?

Z artykułu dowiesz się między innymi:

  • Ile gospodarstw domowych w Europie korzysta z podłączenia do oczyszczalni ścieków?
  • Jaki wpływ mają zanieczyszczenia wód na zdrowie populacji ludzkiej?
  • Jak usprawnić proces biologicznego oczyszczania ścieków komunalnych?

SPIS TREŚCI

  • Wpływ ścieków komunalnych na stan środowiska naturalnego – liczba aktywnych oczyszczalni ścieków w skali Europy
  • Objawy zanieczyszczenia cieków wodnych na skutek braku funkcjonowania sprawnego procesu oczyszczania
  • Oczyszczanie ścieków przemysłowych i komunalnych – działania na rzecz poprawy ochrony wód
 

Wpływ ścieków komunalnych na stan środowiska naturalnego – liczba aktywnych oczyszczalni ścieków w skali Europy 

Ścieki odprowadzane z terenów zurbanizowanych (ścieki komunalne), wywierają ogromną presję na środowisko wodne, czego doskonałym przykładem jest sytuacja zaistniała w rozlewisku Odry. Wieloletnie unijne programy ochrony środowiska zaowocowały wzrostem świadomości społeczeństwa dotyczącej zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia kontynentu. W efekcie ponad 97% gospodarstw domowych w europie środkowo-zachodniej wykorzystuje oczyszczanie ścieków, jako skuteczny środek zaradczy przeciw degradacji środowiskowej.

Dla porównania, w krajach europy południowej, południowo-wschodniej i wschodniej wskaźnik ten jest na ogół niższy, chociaż w ciągu ostatnich 10 lat wzrósł do ponad 70%.

Z pewną przykrością należy stwierdzić, że w dalszym ciągu, pomimo ulepszania systemów oczyszczania ścieków komunalnych około 30 milionów mieszkańców Europy nie korzysta z podłączenia do oczyszczalni ścieków bądź innych, indywidualnych metod oczyszczania (np. biologicznego oczyszczania ścieków).

W efekcie, na znacznych obszarach obserwuje się zjawiska, które powinny zaniepokoić wszystkich obywateli zjednoczonej Unii, niezależnie od miejsca zamieszkania.

Objawy zanieczyszczenia cieków wodnych na skutek braku funkcjonowania sprawnego procesu oczyszczania 

Ścieki komunalne przepełnione są różnego rodzaju substancjami chemicznymi i biologicznymi, które skumulowane stanowią ogromne niebezpieczeństwo dla planety.

Detergenty, pestycydy, leki, metale ciężkie, a także bakterie i wirusy, to tylko niektóre składniki ścieków, które trafiają do rzek, jezior, oceanów poprzez systemy kanalizacyjne. Zjawisko można przynajmniej ograniczyć sprawnym procesem oczyszczania biologicznego bądź wykorzystując do tego celu oczyszczanie ścieków przemysłowych.

Ścieki komunalne, a stan środowiska naturalnego:

  • Degradacja ekosystemów

Ścieki komunalne degradują ekosystemy wodne w stopniu przewyższającym naturalną zdolność cieków do samooczyszczania. Wysoka zawartość substancji ze źródeł rolniczych (azot i fosfor), powoduje ekspansję glonów w rzekach i jeziorach, co prowadzi do tzw. zakwitu wody, a w efekcie do niedoboru tlenu w wodzie Skutkiem tego jest masowe obumieranie organizmów wodnych oraz zakłócenie równowagi ekologicznej.

  • Zaburzenia w łańcuchu pokarmowym

Substancje chemiczne zawarte w ściekach gromadzą się w organizmach żywych, wywołując nieodwracalne szkody zdrowotne. Należy pamiętać, że większa część tych organizmów stanowi ogniwo w łańcuchu pokarmowym, w tym także człowieka. Zatrucie ryb odbija się na zdrowiu populacji ludzkiej korzystającej ze skarbów ukrytych w wodzie.

  • Zanieczyszczenie gleby

Nieodpowiednio przetwarzane lub nieoczyszczane ścieki, przedostają się do gleby, stanowiąc realne zagrożenie dla upraw lub hodowli. Jakości gleby ulega degradacji, stawiając pod znakiem zapytania jej zdolność do naturalnej regeneracji niezbędnej dla wydajnej i co ważniejsze zdrowej produkcji rolnej.

  • Zagrożenie dla zdrowia człowieka

Zanieczyszczenie środowiska naturalnego jest źródłem bakterii, wirusów i innych patogenów przyczyniających się do wzrostu liczby zachorowań. Zagrożenie jest tym większe, jeżeli na skutek braku wdrożonego procesu oczyszczania dochodzi do skażenia wód pitnych. Czynnikiem ochrony niezastąpionym w tej sytuacji jest budowa jak największej liczby oczyszczalni ścieków podłączonych do krajowych systemów kanalizacji.

Oczyszczanie ścieków przemysłowych i komunalnych – działania na rzecz poprawy ochrony wód 

W celu minimalizacji wpływu ścieków komunalnych na środowisko naturalne wymagana jest poprawa funkcjonowania systemów gospodarowania odpadami, w tym oczyszczalni ścieków, do których należy zbieranie, oczyszczanie i poprawne usuwanie ścieków. Należy także położyć nacisk na edukację ekologiczną w tym zakresie, poprzez zachęcanie do zrównoważonego rozwoju miast oraz promowanie efektywnej gospodarki zasobami wody, której z każdym rokiem ubywa, na skutek rozrzutności i niefrasobliwości zarówno społeczeństwa, jak i czynników decyzyjnych.